To temat, który dotyka tak wielu z rodziców
Czy próbowałeś kiedyś zabrać dziecku ekran, a w odpowiedzi doświadczyłeś wybuchu złości? To naprawdę trudne. Trudno być spokojnym, kiedy dziecko krzyczy, protestuje, wyrywa tablet czy telefon. Wielu rodziców w takich momentach czuje się bezradnych, zagubionych, a czasem nawet oskarża siebie: „Gdzie popełniam błąd?”
Chcę Cię zapewnić – nie jesteś sam. To coś, co dzieje się w wielu domach. Zrozumienie, co dzieje się w głowie dziecka, może pomóc znaleźć więcej spokoju.
Dlaczego dzieciom tak trudno odstawić ekran? Kiedy nasze dzieci korzystają z urządzeń elektronicznych, ich mózg dostaje dużą dawkę dopaminy – neuroprzekaźnika odpowiadającego za przyjemność. Gry, filmy, szybkie bodźce sprawiają, że dzieci przyzwyczajają się do ciągłej stymulacji. Kiedy zabieramy ekran, odcinamy źródło tej przyjemności, co dla dziecka jest ogromnym szokiem. Pojawia się frustracja, płacz, a czasem złość.
Twoje dziecko nie umie jeszcze w pełni regulować emocji – dopiero się tego uczy. Dlatego reaguje gwałtownie, jakby traciło kontrolę. A Ty? Ty jesteś w tym wszystkim tą bezpieczną przystanią, do której można wylać wszystkie te emocje.
Rozumiem, jak bardzo to może być obciążające. Może czujesz zmęczenie, frustrację, a nawet poczucie winy. Nie musisz być idealnym rodzicem – wystarczy, że będziesz „wystarczająco dobrym”, obecnym i gotowym próbować. To naprawdę dużo.
Teraz, gdy rozumiemy więcej o tym, skąd te emocje się biorą, warto pomyśleć, jak stawiać zdrowe granice. Granice, które pomogą Tobie i Twojemu dziecku spokojniej przechodzić przez codzienne wyzwania. Tutaj właśnie wkracza metoda EFST (Emotion Focused Skills Training).
Jak wykorzystać EFST do stawiania granic, które będą chronić zarówno dziecko, jak i rodzica?
W EFST stawiamy granice, które są jednocześnie stanowcze i pełne empatii. To ważne, aby wyznaczać granice w sposób, który wspiera zarówno dobro dziecka, jak i Twoje własne emocje. Zdrowe granice to te, które są jasne, komunikowane z szacunkiem i konsekwentnie utrzymywane. Oto kilka praktycznych kroków, które możesz podjąć, aby skutecznie wprowadzić granice, korzystając z narzędzi EFST:
- Przygotowanie: Przed rozmową z dzieckiem ustaw swoje ciało w trybie „gotowości”. Stań stabilnie, oddychaj spokojnie. Twoja postawa powinna mówić „jestem tutaj, mogę to zrobić”.
- Postawa emocjonalna: W EFST mówimy o postawie „większy, silniejszy, uprzejmiejszy, mądrzejszy”. Jako rodzic masz być większy w sensie emocjonalnym – spokojny, silniejszy od emocji dziecka, uprzejmy, ale stanowczy. Wierz w to, co mówisz, i wyrażaj empatię wobec trudnych uczuć dziecka.
- Proste słowa: Komunikaty o granicach powinny być krótkie, konkretne i bez osądzania. Na przykład: „Teraz odkładamy tablet. Rozumiem, że jest Ci trudno, ale czas na inne aktywności”. Unikaj długich wyjaśnień i moralizowania – ważne, aby Twoje słowa były jasne i zrozumiałe.
- Trzymanie się granic: Trzymanie się wyznaczonych granic jest kluczowe. Dzieci często testują naszą wytrwałość. W EFST mówimy, że można zmieniać decyzję tylko wtedy, gdy pojawi się nowa ważna informacja – np. zmieniają się potrzeby dziecka. Nie zmieniaj decyzji pod wpływem poczucia winy czy emocji dziecka. Ważne, abyś czuł, że jesteś w stanie pomóc dziecku przystosować się do nowej sytuacji.
- MEKKa granic: Skorzystaj z elementów MEKKa – Moc, Emocje, Kontakt, Komunikacja.
- Moc: Znajdź w sobie siłę i pewność siebie. Twoje ciało i sposób mówienia mają odzwierciedlać stanowczość i elastyczność.
- Emocje: Użyj empatii, aby zrozumieć emocje dziecka, ale trzymaj się decyzji.
- Kontakt: Utrzymuj emocjonalny kontakt z dzieckiem – bądź blisko, nawet kiedy dziecko jest sfrustrowane.
- Komunikacja: Mów jasno i prosto. Powiedz, co jest dozwolone, a co nie, bez osądzania.
Granice mają pomóc dziecku poczuć się bezpiecznie, a Tobie dać więcej spokoju. Wprowadzanie zmian nie jest łatwe, ale każdy mały krok w kierunku konsekwentnego i empatycznego stawiania granic może przynieść ogromne efekty.